Trước thế kỷ 20, có nhiều người không muốn tắm rửa và cạo râu vì tin rằng bụi bẩn bám trên cơ thể là áo giáp ngăn ngừa bệnh tật.
Theo ghi chép của Đại học Virginia, thói quen này một phần xuất phát từ niềm tin sai lầm cho rằng sạch sẽ thể hiện sự “xao nhãng về đạo đức”. Các bác sĩ thời đó tin rằng khi tắm lỗ chân lông giãn nở tạo điều kiện cho khí độc, ô nhiễm xâm nhập vào cơ thể, gây bệnh. Đàn ông cũng không có thói quen cạo râu để không mắc các bệnh răng miệng, da liễu, hô hấp.
Trên bản thuyết minh của Bảo tàng Chăm sóc Sức khỏe năm 1881 có đoạn: “Bác sĩ người Anh Tom Robinson khuyến khích đàn ông để râu. Dựa trên các tài liệu y khoa thời kỳ Phục Hưng, bác sĩ Tom cho biết những bệnh như răng lung lay, đau răng, nghẹt mũi, đau dây thần kinh mặt… đều có thể được phòng ngừa nếu nuôi râu”.
“Những người lính có râu ít phải nhập viện do các bệnh hô hấp như viêm phế quản hơn, vì người ta tin rằng bộ râu có thể ngăn các hạt có hại trong không khí tấn công cơ thể.”
Song một bộ phận giới thượng lưu phớt lờ lời khuyên này của các bác sĩ, họ tắm rửa thường xuyên, ăn mặc sạch sẽ, gọn gàng vì không muốn cùng đẳng cấp với những người luộm thuộm, ở bẩn.
Hạn chế tắm rửa từng được coi là giúp cơ thể chống lại nhiều bệnh. Ảnh: JSTOR Daily
Hạn chế tắm rửa từng được coi là giúp cơ thể chống lại nhiều bệnh. Ảnh: JSTOR Daily
Khi lý thuyết mầm bệnh được nghiên cứu và công bố vào cuối thế kỷ 19, hiểu biết về vi khuẩn và truyền nhiễm dần được phổ biến rộng rãi. Các chuyên gia y tế mới bắt đầu nhận ra quan niệm ‘ở bẩn tốt cho sức khỏe’ là một cơ sở khoa học sai lầm; họ phát hiện lợi ích, sự cần thiết của việc vệ sinh cơ thể sạch sẽ.
Một thời đại mới với vệ sinh an toàn bắt đầu. Tại nhiều nước, trong đó có Mỹ dành nhiều nỗ lực tuyên truyền tiêu chuẩn mới về một lối sống mới lành mạnh, an toàn vệ sinh.
Đầu thế kỷ 20, tại Bắc Mỹ, khi vụ việc nguồn sữa bị nhiễm khuẩn là một điểm nóng, nhiều người cho rằng bộ râu có thể chứa bụi bẩn từ nông trại hay các virus gây bệnh, sau đó nhiễm sang sữa. Theo đó, một quy tắc mới được đưa ra: “chỉ những người đàn ông đã cạo sạch râu mới được phép vắt sữa bò và vận chuyển các sản phẩm sữa tới nơi phân phối”, những người đàn ông để râu được coi là không lành mạnh, ốm yếu, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng con người.
Trước đó, nhiều bệnh truyền nhiễm là mối đe dọa của nhân loại do những hiểu biết sai lầm về cơ chế phát triển bệnh, cũng như thói quen sống không an toàn, lao từng được cho là bệnh di truyền. Theo miêu tả trên trang web của PBS, “bệnh nhân lao ho ra máu, phổi tổn thương, mệt mỏi”. Hàng triệu người nhiễm lao, cứ 7 người lại có một người chết vì bệnh lao, theo một báo cáo đầu thế kỷ 19. Việc thay đổi thói quen vệ sinh cơ thể, cùng với sự xuất hiện của kháng sinh, bệnh lao dần được đẩy lùi.
Nguồn: Vnexpress – Lê Hằng (Theo Grunge, Vintage News)
